تأثیر عناصر محیطی بر تجربه فضایی سالمندان: مطالعه موردی پارک مردم همدان

چکیده

سالمندان از جمله گروه­هاي اجتماعي هستند که به­دليل شرايط سني و کاهش نسبي فعاليت­هاي کاري، امکان استفاده آنها از فضاهاي شهري براي انجام فعاليت­هاي اختياري و اجتماعي بيش از ديگر اقشار جامعه است. پارک­ها از جمله فضاهاي باز شهري هستند که سالمندان براي گذران اوقات فراغت و پياده­روي بسيار به آنجا مراجعه مي­کنند. مقاله حاضر بر آن است تا پس از شناسایی نیازهای سالمندان در استفاده از فضاهای شهری از جمله پارک­ها، از روش مطالعات اسنادی و با روش پیمایشی و تهیه 350 پرسشنامه و با استفاده از آزمون تی از استفاده­کنندگان پارک مردم همدان، مؤلفه­های محیطی درخوانش فضاهای شهری از منظر سالمندان را مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد. در این مطالعه دو عامل عینی شامل عوامل عملکردی، زیست­محیطی و دسترسی و عامل ذهنی، شامل عوامل ادراکی، هویت اجتماعی، خاطرات جمعی، حس امنیت و دلبستگی به مکان در خوانش فضاهای شهری از منظر سالمندان شناسایی شد. بر این­اساس سالمندان در بین شاخصه­های عوامل عینی وجود تجهیزات شهری، عوامل طبیعی و استفاده از سطوح شیبدار بجای پله و در بین شاخصه­های عوامل ذهنی، وجود فضایی برای برقراری تعاملات اجتماعی، رؤیت­پذیر بودن فضا، وجود فضاهای جمعی و فعالیت­های گوناگون در فضا را در استفاده از پارک­های شهری مؤثر می­دانند.